Garnek to podstawowe naczynie kuchenne wykorzystywane w gospodarstwie domowym i gastronomii, służące do gotowania i duszenia potraw. Produkowane są w różnych kształtach i rozmiarach oraz z różnych surowców. Zwykle wyposażone są w dwa przeciwległe uchwyty oraz pokrywkę. Wybór garnków na rynku jest całkiem spory, dlatego warto wiedzieć, na co zwrócić uwagę, aby zagwarantowały nam zdrowe gotowanie i służyły przez wiele lat?
Podział garnków ze względu na materiał wykonania
Materiał, z którego wykonane są garnki to kluczowy parametr, który przesądza, czy naczynie jest dobrej jakości. Decyduje również o jego cenie i dostępności. Wyróżniamy:
- Garnki ze stali nierdzewnej,
- Garnki aluminiowe,
- Garnki żeliwne,
- Garnki szklane,
- Garnki miedziane,
- Garnki gliniane,
Jakimi cechami powinny odznaczać się garnki
Dobrej jakości naczynia kuchenne powinny odznaczać się następującymi cechami:
- Pokrywka - szczelnie dopasowana umożliwia energooszczędne gotowanie.
- Uchwyty - ergonomiczne uchwyty wpływają na bezpieczeństwo gotowania.
- Krawędź - odpowiednio uformowana ułatwia precyzyjne nalewanie.
- Dno - odpowiednio wykonane zapewnia równomierne rozprowadzanie i magazynowanie ciepła.
Dno garnka jako najważniejsze kryterium wyboru naczynia kuchennego
Dno garnka to najważniejsza część naczynia i kryterium przy wyborze dobrego garnka. Im grubsze, tym łatwiej kontrolować proces gotowania. Powinno spełniać następujące zadania:
- Równomiernie rozprowadzać ciepło.
- Efektywnie magazynować ciepło.
- Szybko przyjmować ciepło.
Naczynia Veneto marki "NOIS" są bardzo funkcjonalne i atrakcyjnie prezentują się w każdej kuchni. Garnki są wykonane ze stali nierdzewnej chromowo - niklowej (18-20% chromu i 8-10,5% niklu) 18/10 (gatunek AISI 304) o grubości ścianek 0,7mm, która jest jednym z najbardziej zrównoważonych stopów. Jest to trwały i niemal wieczny materiał. Najcenniejszymi jego właściwościami jest odporność na korozję. Drugim istotnym czynnikiem decydującym o wysokich właściwościach jest brak porów i minimalna chropowatość powierzchni. Starannie wypolerowana powierzchnia jest łatwa do czyszczenia i piękna. Unikalne właściwości stali sprawiają, że nasze produkty idealnie nadają się do przygotowania zdrowych posiłków.
Naczynia Pierro marki "NOIS" są bardzo funkcjonalne i atrakcyjnie prezentują się w każdej kuchni. Garnki są wykonane ze stali nierdzewnej chromowo - niklowej (18-20% chromu i 8-10,5% niklu) 18/10 (gatunek AISI 304) o grubości ścianek 0,7mm, która jest jednym z najbardziej zrównoważonych stopów. Jest to trwały i niemal wieczny materiał. Najcenniejszymi jego właściwościami jest odporność na korozję. Drugim istotnym czynnikiem decydującym o wysokich właściwościach jest brak porów i minimalna chropowatość powierzchni. Starannie wypolerowana powierzchnia jest łatwa do czyszczenia i piękna. Unikalne właściwości stali sprawiają, że nasze produkty idealnie nadają się do przygotowania zdrowych posiłków.
Naczynia Carso marki "NOIS" są bardzo funkcjonalne i atrakcyjnie prezentują się w każdej kuchni. Garnki są wykonane ze stali nierdzewnej chromowo - niklowej (18-20% chromu i 8-10,5% niklu) 18/10 (gatunek AISI 304) o grubości ścianek 0,6mm, która jest jednym z najbardziej zrównoważonych stopów. Jest to trwały i niemal wieczny materiał. Najcenniejszymi jego właściwościami jest odporność na korozję. Drugim istotnym czynnikiem decydującym o wysokich właściwościach jest brak porów i minimalna chropowatość powierzchni. Starannie wypolerowana powierzchnia jest łatwa do czyszczenia i piękna. Unikalne właściwości stali sprawiają, że nasze produkty idealnie nadają się do przygotowania zdrowych posiłków.
Przewodność cieplna materiału, z którego wyprodukowany jest garnek to bardzo ważny wskaźnik. Przyjrzyjmy się poszczególnym materiałom oraz ich przewodności cieplnej:
Aluminium
Naczynia z odlewanego ciśnieniowo aluminium mają cienkie dno i boki, które szybko się nagrzewają i w rezultacie znajdujące się w nim potrawy często się przypalają. Poza tym przy silnym nagrzaniu dno takiego garnka często wygina się, a żywotność powłoki nieprzywieralnej znacznie się skraca. Czasem, aby zapobiec takiej deformacji, w dno wciska się dysk ze stali nierdzewnej. Patelnie mogą być używane tylko na kuchence gazowej, która ma niższą temperaturę grzania niż w kuchenkach elektrycznych, dzięki czemu nie ulegną natychmiastowemu odkształceniu z powodu przegrzania. Naczynia z odlewanego aluminium służą głównie do podgrzewania potraw, czy szybkiego smażenia np. jajecznicy, naleśników czy ziemniaków.
Naczynia z kutego aluminium produkowane są z grubszym dnem i cieńszymi ściankami. Wzmocnione dno dzięki specjalnej płycie ze stali nierdzewnej na zewnętrznej powierzchni gwarantuje równomierny kontakt z obszarem roboczym palnika. Zapobiega to deformacji dna, co przekłada się na szybszą wymianę ciepła i równomierne jego rozprowadzenie na całej powierzchni oraz lepsze gotowanie.
W naczyniach odlewanych zastosowano stop aluminium, który ma niższą przewodność cieplną niż aluminium, co przekłada się na ich większą wydajność. W takich naczyniach można zarówno szybko smażyć na dużym ogniu lub dusić na małym ogniu, a także przygotowywać potrawy dietetyczne z minimalną ilością oleju, jak i wody. W naczyniach tych pogrubione o 5 mm dno równomiernie rozprowadza ciepło, dlatego długo zachowują temperaturę i nie odkształcają się.
Czarna stal
Czarna stal stanowi podstawę naczyń emaliowanych. Współczynnik przewodnictwa ciepła tej stali jest znacznie niższy niż aluminium. Grubość dna garnków oraz ścianki naczynia są takie same, oznacza to, że ciepło z palnika nie jest od razu równomiernie rozprowadzane po dnie, a powstają gorące punkty, dlatego bardzo łatwo o przypalenie w nich jedzenia. W takim naczyniu nie można ugotować na przykład owsianki lub mleka bez ciągłego mieszania, dlatego głównie służą do gotowania warzyw, zup mięsnych i grzybowych, galaretek lub kompotów. W związku z powyższym nie można nazwać naczyń emaliowanych uniwersalnymi.
Żeliwo
Żeliwo w stosunku do metalu ma dość niską przewodność cieplną. Nagrzewa się bardzo wolno, ale też znacznie mocniej w porównaniu do innych rodzajów naczyń kuchennych. Wszystkie części naczyń żeliwnych, czyli grube dno, ścianki oraz pokrywka równomiernie rozprowadzają i zatrzymują ciepło. Do duszenia potraw nie jest zatem wymagane intensywne ciepło - potrawy gotuje się na małym ogniu. Naczynia żeliwne nie nadają się do przygotowywania potraw mlecznych.
Stal nierdzewna
Wadą stali nierdzewnej jest dość słaba przewodność cieplna, co oznacza, że ciepło odbierane z pieca zbyt wolno przekazywane jest do wnętrza naczynia. Dlatego, aby poprawić przewodność cieplną, do dna garnka przymocowana została warstwa wykonana z aluminium, która dobrze przewodzi ciepło. Warstwa ta pozwala na równomierne jego rozprowadzenie dostarczane ze źródła ciepła, jakim jest palnik.
Warstwa aluminium szybko odprowadza ciepło w głąb dna i równomiernie rozprowadza je na całej średnicy garnka, natomiast warstwa blachy ze stali nierdzewnej ma właściwości magnetyczne, co pozwala na używanie tych naczyń nawet w kuchenkach indukcyjnych.
Dno garnka - grubość
Dno garnka o grubości 3 mm pozwala uniknąć nagłych zmian temperatury na powierzchni dna podczas podgrzewania, ale tylko przy niskim nagrzewaniu. Przy silnym nagrzewaniu cienka warstwa aluminium nie wystarczy do równomiernego rozprowadzania ciepła - dno jest podgrzewane najpierw w środku, a potem tylko na krawędziach. Nierównomierne grzanie prowadzi do przypalenia produktu.
Dno o grubości 5 mm bardzo szybko odprowadza ciepło w głąb dna i równomiernie rozprowadza je na całej średnicy, a także akumuluje energię cieplną w aluminiowych ogniwach, by stopniowo przekazywać ją do przygotowywanej potrawy. Ciepło z pieca szybko i równomiernie na całej powierzchni dna dostaje się do naczynia, następnie zgromadzone po wyłączeniu kuchenki doprowadza jedzenie w ciągu 5-10 minut do pełnego ugotowania. W takich naczyniach temperatura nie zmienia się, dlatego ryzyko przypalenia jest minimalne. Można w nich gotować, dusić, gotować mleko i kruche płatki.
Naczynia, których grubość dna osiąga 6, 8, 10, i 15 mm gromadzą jeszcze więcej ciepła i rozprowadzają je jeszcze bardziej równomiernie. Ściany takich naczyń też są grubsze, co wpływa na ich ciężar. W naczyniach o grubości dna 6-8 mm z powodzeniem można gotować warzywa, mięso, ryby, drób bez dodawania tłuszczu.
Gotowanie potraw w minimalnej temperaturze pozwala na maksymalne zachowanie ich składników odżywczych, smaku, koloru i aromatu.
Podsumowanie
Decydując się na zakup nowych garnków warto zwrócić uwagę na grubość dna garnków, materiał, z którego są wykonane oraz praktyczność. Im naczynie cięższe, o grubszych ściankach i dnie, tym jego lepsza jakość. Dobre garnki wyróżniają się niezawodnością oraz są bezpieczne dla naszego zdrowia.