Patelnia jest jednym z niezbędnych sprzętów kuchennych. Na rynku możemy spotkać patelnie uniwersalne, jak również przeznaczone do konkretnych zastosowań. Dobrej jakości może służyć nam przez wiele lat, jeśli prawidłowo o nią zadbamy. Odpowiednia pielęgnacja to przede wszystkim estetyczny wygląd, większa wytrzymałość i bezpieczeństwo w użyciu. Zatem jak dbać o patelnie, aby służyła przez lata? Odpowiedź w artykule!
Czyszczenie patelni - sprawdzone sposoby
Regularne i odpowiednie czyszczenie patelni to klucz do ich długowieczności oraz zachowania właściwości, takich jak nieprzywieranie czy równomierne przewodnictwo ciepła. Aby uniknąć uszkodzenia powłoki patelni, warto stosować delikatne środki czyszczące i odpowiednie akcesoria, takie jak miękkie gąbki lub szczotki z naturalnym włosiem. Zabrudzenia można usuwać za pomocą ciepłej wody z dodatkiem płynu do naczyń, a w przypadku uporczywych plam – z pomocą sody oczyszczonej lub octu. Należy unikać mycia patelni w zmywarce, chyba że producent wyraźnie wskazuje, że jest to bezpieczne. Szczególnie ważne jest odpowiednie czyszczenie patelni teflonowych i ceramicznych, aby zapobiec uszkodzeniom ich delikatnych powłok. Dbałość o regularne mycie pozwala nie tylko przedłużyć żywotność patelni, ale również utrzymać ich estetyczny wygląd.
W przypadku patelni żeliwnych należy pamiętać, że ich pielęgnacja różni się od innych typów. Po każdym użyciu zaleca się mycie patelni ciepłą wodą bez detergentów, a następnie dokładne wysuszenie i zabezpieczenie cienką warstwą oleju, aby zapobiec korozji. Podobne zasady dotyczą patelni stalowych – unikanie wilgoci i odpowiednia konserwacja przedłużą ich trwałość.
Czyszczenie spodu patelni bywa wyzwaniem, zwłaszcza jeśli zgromadziły się na nim przypalone resztki tłuszczu lub osady. Aby skutecznie usunąć takie zabrudzenia, można zastosować kilka domowych sposobów. Jednym z najprostszych jest wykorzystanie pasty z sody oczyszczonej i wody. Wystarczy nałożyć mieszankę na spód patelni, pozostawić na kilkanaście minut, a następnie delikatnie wyszorować miękką szczotką lub gąbką. W przypadku bardziej uporczywych plam można użyć octu – należy zanurzyć spód patelni w roztworze octu i wody (w proporcji 1:1) lub polać go octem i posypać sodą, co stworzy reakcję chemiczną pomagającą usunąć zabrudzenia.
Jeśli domowe metody nie przynoszą rezultatów, można sięgnąć po specjalistyczne preparaty do czyszczenia metalu lub powłok. Należy jednak upewnić się, że są one bezpieczne dla danego rodzaju materiału, z którego wykonana jest patelnia. W przypadku patelni aluminiowych warto unikać zbyt agresywnych środków, które mogą uszkodzić powierzchnię. Regularne czyszczenie spodu patelni zapobiega nawarstwianiu się zabrudzeń i ułatwia utrzymanie naczynia w doskonałym stanie.
Przypalenia patelni wewnątrz patelni są bardzo powszechne. I tutaj liczy się czas, ponieważ im szybciej przystąpimy do ich usuwania, tym lepiej. Jednak bardzo ważne jest, aby poczekać, aż patelnia ostygnie, ponieważ może się to skończyć poparzeniem. Warto wiedzieć, czym wyczyścić przypaloną patelnię, aby skutecznie usunąć zabrudzenia bez uszkadzania powierzchni naczynia. Metody czyszczenia mogą się różnić w zależności od materiału, z którego wykonana jest patelnia, np. teflon, żeliwo czy ceramika.
- W przypadku lekkich zabrudzeń i przypaleń poradzi sobie ciepła woda wraz z płynem do mycia naczyń (zalać i odstawić na kilkanaście minut).
- Kolejnym sposobem jest zagotowanie wody na przypalonej patelni, a potem delikatne usunięcie zabrudzenia silikonową łopatką.
- Gdy żadna z powyższych metod nie skutkuje, warto sięgnąć po sodę oczyszczoną: około 2-3 łyżeczek sody oczyszczonej wsypujemy do patelni i zalewamy wodą, a następnie gotujemy na małym ogniu około 15 minut. Po upływie tego czasu wylewamy wodę, czekamy, aż patelnia się wystudzi i przecieramy miękką gąbką.
- Ocet i woda to kolejny sposób na usunięcie niechcianych przypaleń: do patelni z wodą wlewamy około pół szklanki octu, gotujemy 15 minut, wylewamy wodę, czekamy, aż patelnia się wystudzi i wycieramy ją miękką gąbką.
- Można również zakupić specjalny środek do czyszczenia patelni, przeznaczony do usuwania przypaleń.
Bardzo ważne jest, aby nie używać ostrych przedmiotów do usuwania przypalonych resztek! Wyczyścić przypaloną patelnię można ewentualnie za pomocą silikonowej łopatki.
Jak wyczyścić patelnię na zewnątrz?
I choć czyszczenie przypalonej patelni może wydawać się czasochłonne, to jednak warto włożyć trochę wysiłku, aby odzyskały dawny blask i posłużyły nam jeszcze przez długi czas.
W zależności od rodzaju, skali zabrudzeń oraz materiału, z którego została zrobiona patelnia, można zastosować kilka podstawowych sposobów, aby wyczyścić spód patelni.
- Pasta z sody oczyszczonej. W przypadku trudniejszych do usunięcia zabrudzeń takich jak przypalenia można wykorzystać sodę oczyszczoną. Wystarczy wymieszać ją z wodą, aby powstała pasta. Następnie nakładamy ją na zewnętrzną część naczynia i zostawiamy na kilka godzin. Po tym czasie za pomocą gąbki lub delikatnej szczotki szorujemy delikatnymi ruchami zewnętrzną część patelni i myjemy wodą z płynem do mycia naczyń.
- Ocet. Ocet to kolejny produkt, który może posłużyć jako ekologiczny środek do czyszczenia zabrudzeń. Przypaloną patelnię można wyczyścić samym octem lub jego roztworem z wodą. Wystarczy wlać ocet do miski i moczyć w nim patelnię lub użyć mieszanki octu z wodą (2 łyżki octu na pół szklanki wody) i czyścić za pomocą gąbki lub szczoteczki.
- Kwas cytrynowy. Należy rozpuścić kwas cytrynowy w niewielkiej ilości wody, a następnie nałożyć mieszankę na zewnętrzną stronę patelni. Pozostawić na kilka minut i po tym czasie delikatnie spłukać.
- Środki chemiczne. Oczywiście można sięgnąć po środki chemiczne, jednak mogą być żrące i podrażniać skórę oraz trwałe uszkodzić powłokę patelni, warto najpierw wypróbować domowe sposoby na czyszczenie spodu patelni i jej zewnętrznej strony. Efekty mogą być równie zadowalające, jak po użyciu detergentów.
Metody czyszczenia patelni solą kuchenną
Czyszczenie patelni żeliwnej
- Sól gruboziarnista i woda
Na ciepłą (ale nie gorącą) patelnię żeliwną należy wysypać sól gruboziarnistą i dodać odrobinę gorącej wody, tworząc pastę. Powstałą mieszankę rozprowadź za pomocą gąbki, a następnie dokładnie opłucz patelnię gorącą wodą. - Sól bez wody
Wysyp sól gruboziarnistą na zabrudzoną powierzchnię patelni i energicznie pocieraj ręcznikiem papierowym. To szybki sposób na usunięcie resztek jedzenia.
Czyszczenie spodu patelni
- Mieszanka soli i octu
Posyp spód patelni solą, a następnie polej octem. Ta mieszanka skutecznie rozpuszcza przypalenia i inne zabrudzenia. - Pasta z sody i soli
Przygotuj pastę z sody oczyszczonej i soli. Nałóż ją na zabrudzone miejsca i pozostaw na kilka godzin, aby ułatwić usunięcie trudnych plam.
Inne metody
- Ziemniak i sól
Przekrój ziemniaka na pół, posyp patelnię solą i przetrzyj ją ziemniakiem. Ta metoda świetnie radzi sobie z przypaleniami. - Kwasek cytrynowy
Nałóż na zabrudzenia kwasek cytrynowy. Jest delikatny dla powłok ceramicznych i granitowych, a jednocześnie skutecznie usuwa osady.
Wskazówki
- Po zakończeniu czyszczenia patelnię dokładnie opłucz i osusz, aby zapobiec rdzewieniu.
- Sól gruboziarnista może być zbyt agresywna dla delikatnych powłok teflonowych i ceramicznych, dlatego należy stosować ją ostrożnie.
Patelnia Silver 24cm marki "NOIS" spełni oczekiwania każdego kto lubi gotować, smażyć i dusić. Wyróżnia się solidnością i trwałością. To praktyczne naczynie do smażenia wykonane jest z kutego aluminium i jest lżejsze niż odlewane. Pogrubione dno równomiernie rozprowadza ciepło podczas nagrzewania i jest odporne na odkształcenia mechaniczne i temperaturowe. Grubość ścianki patelni wynosi 4mm. Patelnia Silver 26cm z pokrywą marki "NOIS" spełni oczekiwania każdego kto lubi gotować, smażyć i dusić. Wyróżnia się solidnością i trwałością. To praktyczne naczynie do smażenia wykonane jest z kutego aluminium i jest lżejsze niż odlewane. Pogrubione dno równomiernie rozprowadza ciepło podczas nagrzewania i jest odporne na odkształcenia mechaniczne i temperaturowe. Grubość ścianki patelni wynosi 4mm. Pokrywa wykonana z wypukłego szkła borokrzemowego. Zewnętrzna powłoka jest łatwa w czyszczeniu. Patelnia Wok 28cm z pokrywą to idealne naczynie do przygotowywania kilku potraw jednocześnie. Podczas gotowania nie używa się prawie tłuszczu. Posiłki w nim przygotowywane są zdrowsze. Spełni oczekiwania każdego kto lubi gotować, smażyć i dusić. Wyróżnia się solidnością i trwałością. To praktyczne naczynie do gotowania wykonane jest z kutego aluminium i jest lżejsze niż odlewane. Pogrubione dno równomiernie rozprowadza ciepło podczas nagrzewania i jest odporne na odkształcenia mechaniczne i temperaturowe. Grubość ścianki woka wynosi 4mm. Patelnia 28cm z pokrywą marki "NOIS" spełni oczekiwania każdego kto lubi gotować, smażyć i dusić. Wyróżnia się solidnością i trwałością. To praktyczne naczynie do smażenia wykonane jest z kutego aluminium i jest lżejsze niż odlewane. Pogrubione dno równomiernie rozprowadza ciepło podczas nagrzewania i jest odporne na odkształcenia mechaniczne i temperaturowe. Grubość ścianki patelni wynosi 4mm. Zewnętrzna powłoka jest łatwa w czyszczeniu.
Czy patelnie można myć w zmywarce?
Większość patelni nie powinna być myta w zmywarce, zwłaszcza patelnie aluminiowe, miedziane i te z drewnianą rączką. Częste mycie w zmywarce może skrócić żywotność patelni, dlatego najbezpieczniejszym sposobem mycia patelni jest mycie ręczne.
Jak przechowywać patelnie?
Oto kilka podstawowych zasad przechowywania patelni, które pozwolą na zachowanie ich w dobrym stanie, bez uszkodzeń powierzchni:
- Patelnie powinny być przechowywane w suchym miejscu, by zapobiec ich korozji.
- Należy unikać stawiania patelni jedna na drugą, co może powodować zarysowania i uszkodzenia powierzchni. Warto zabezpieczyć je wówczas nakładając na każdą z nich ręcznik kuchenny lub specjalne nakładki ochronne.
- Patelnie z długą rączką, warto umieścić na wieszaku, by zapobiec zarysowaniu powierzchni.
O czym pamiętać przy pierwszym użyciu patelni?
Wybierając patelnię, jeszcze w sklepie warto sprawdzić, czy na powierzchni patelni nie znajdują się odpryski, wgniecenia, czy zarysowania, oznaczające, że produkt nie jest w dobrym stanie. Patelnię należy dostosować do swoich potrzeb, dlatego w tym celu powinno się zbadać ciężkość, wielkość i kształt rączki wybranego produktu oraz dopasować do rodzaju kuchenki (inne materiały sprawdzą się do kuchenki indukcyjnej, a jeszcze inne do gazowej).
Przed pierwszym użyciem, by ustrzec się przed kurzem i drobnoustrojami konieczne jest dokładne umycie naczynia ręcznie w ciepłej wodzie z dodatkiem łagodnego detergentu, a następnie osuszenie na przykład ręcznikiem papierowym lub bawełnianą ściereczką.
Pierwsze użycie patelni ceramicznej
Pierwszym krokiem jest umycie patelni ceramicznej płynem do naczyń i wodą, unikając agresywnych środków czyszczących, które mogą uszkodzić powierzchnię. Następnie należy osuszyć ją za pomocą bawełnianej ściereczki. Kolejnym krokiem jest rozgrzanie jej na kuchence przez około 30 sekund, po tym czasie usuwamy ją ze źródła ciepła i nakładamy na patelnię łyżkę oleju roślinnego, który rozcieramy ręcznikiem na całej powierzchni naczynia. Proces ten, w trosce o stan patelni warto powtarzać co kilka miesięcy.
Pierwsze użycie patelni teflonowej
Patelnie teflonowe, czyli patelnie aluminiowe pokryte specjalną powłoką teflonową potrzebują jedynie dokładnego umycia przy użyciu płynu do mycia naczyń i wody. I choć pierwsze użycie może być poprzedzone natłuszczeniem za pomocą oleju spożywczego, nie jest to konieczne, by patelnia dobrze służyła.
Pierwsze użycie patelni tytanowej
Patelnię tytanową należy zarówno przed pierwszym, jak i po każdym kolejnym użyciu wyczyścić ciepłą wodą z odrobiną delikatnego płynu do mycia naczyń przy użyciu delikatnej gąbki. Po dokładnym umyciu powinno się ją wytrzeć za pomocą bawełnianej ściereczki. Nie zaleca się patelni tytanowej myć w zmywarce, ponieważ może uszkodzić delikatną powłokę naczynia.
Pierwsze użycie patelni żeliwnej
Ten rodzaj patelni charakteryzuje się wyjątkową żywotnością. Wymaga nieco innej pielęgnacji, zwłaszcza przed pierwszym użyciem. Patelnię należy umyć pod bieżącą wodą z dodatkiem płynu do mycia naczyń. Po dokładnym jej osuszeniu za pomocą bawełnianej ściereczki nakładamy na dno patelni cienką warstwę tłuszczu jadalnego, co pomoże w jej ochronie i ułatwi późniejsze czyszczenie przypalonego dna patelni. Tak przygotowaną wkładamy do uprzednio rozgrzanego piekarnika do temperatury 200 - 250 stopni Celsjusza na około godzinę. Po tym czasie wyłączamy piekarnik i pozostawiamy w nim, aż osiągnie pokojową temperaturę.
Bez względu na to, czy będzie to pierwsze użycie patelni ceramicznej, czy każdej innej po zakupie należy ją dokładnie wyczyścić z naklejek i innych etykiet, które nie tylko wpłyną na smak posiłków, ale mogą być w wyjątkowych przypadkach powodem pożaru.
Prawidłowe użytkowanie patelni - dlaczego tak ważne?
Prawidłowa pielęgnacja patelni przede wszystkim zwiększa ich sprawność i trwałość, a także przekłada się na jakość przyrządzanych posiłków. Oto podstawowe wskazówki dotyczące prawidłowego użytkowania patelni:
- Każdą patelnię po użyciu należy dokładnie wyczyścić. Pozostałości z resztek jedzenia mogą się przypalić podczas kolejnego jej użycia, co wpłynie negatywnie na smak i jakość potrawy.
- Po dokładnym umyciu patelni należy ją wytrzeć do sucha.
- Zamiast przechowywać jedna na drugiej, lepiej jest je powiesić. Kontakt z innym naczyniem może prowadzić do zarysowań i uszkodzeń powierzchni.
- Nie należy zalewać gorącej patelni zimną wodą, ponieważ może to doprowadzić do odkształcenia patelni.
- Wybierając patelnię, warto ją dostosować do dania, ponieważ różne rodzaje potraw wymagają różnych typów patelni, na przykład do duszenia potraw dobrze jest wybrać patelnię z grubym dnem, a do smażenia jajek najlepiej z nieprzywierającą powłoką.
- Nie należy używać do mieszania metalowych narzędzi, które mogą zarysować powierzchnię, a tym samym zmniejszyć jej żywotność.
- Odpowiednia pielęgnacja patelni, w tym patelnie ceramiczne, to przede wszystkim estetyczny wygląd, większa wytrzymałość i bezpieczeństwo w użyciu. Unikaj ostrych środków czyszczących i regularnie czyść patelnie ceramiczne po użyciu, aby zachować ich właściwości nieprzywierające.
Podsumowanie
Sposobów czyszczenia patelni jest bardzo dużo. Jednak nie wszystkie rodzaje naczyń można myć tymi samymi metodami. Warto jednak pamiętać, że zarówno patelnię od strony wewnętrznej, jak i zewnętrznej oraz spód patelni nie czyścimy silnymi środkami chemicznymi. Zawarte w nich substancje żrące mogą na trwałe uszkodzić patelnię.